giam định GOT (AST) và GPT (ALT) là 2 xét nghiệm máu thường được dùng để phát hiện những tổn thương gan. Giam định thường được chỉ định kết hợp với các giám nghiệm khác để đánh giá chức năng gan hoặc giúp chẩn đoán bệnh gan. Sự tăng giảm của các chỉ số AST, ALT phản ánh đa dạng ý nghĩa và trường hợp bệnh khác nhau. Dưới đây là một số thông tin bạn nên biết.
Bật mí về giám nghiệm GOT, GPT và vai trò của những chỉ số
GOT, GPT là 2 enzym trao đổi amin (transaminase), có nhiều ở các tổ chức của cơ thể. Trong các enzym trao đổi amin, GOT và GPT có hoạt độ cao hơn cả và có ứng dụng nhiều trong lâm sàng.
- SGOT (AST): Serum Glutamic Oxaloacetic Transaminase, mức bình thường vào khoảng từ 20- 40 UI/L. Men này chủ yếu ở các mô có chuyển hóa cao như gan, tim, cơ xương. Chỉ số men tăng trong các trường hợp tổn thương tế bào gan do viêm, xơ, ung thư; Tổn thương tim do nhồi máu...Giảm trong một số trường hợp như tiểu đường, thai kỳ, Beriberi...
- SGPT: (ALT) Serum Glutamic Pyruvic Transaminase, mức bình thường vào khoảng từ 20- 40 UI/L. Chủ yếu dùng để phát hiện các tổn thương ở tế bào gan. Chỉ số tăng khi có tổn thương tế bào gan.
Các trường hợp bất thường của trị số SGOT, SGPT:
Tăng nhẹ: < 2 lần bình thường.
Tăng vừa: > 2-10 lần và
Tăng cao: > 10 lần bình thường. Cần phải tìm nguyên nhân để điều trị.
Xác định hoạt độ GOT, GPT cho phép đánh giá mức độ tổn thương (hủy hoại) tế bào nhu mô gan.
- Viêm gan virus cấp:
+ GOT, GPT đều tăng rất cao so với bình thường (có thể > 1000U/l), nhưng mức độ tăng của GPT cao hơn so với GOT, tăng sớm trước khi có vàng da, ở tuần đầu vàng da (tăng kéo dài trong viêm gan mạn tiến triển).
+ Hoạt độ GOT, GPT tăng hơn 10 lần, điều đó cho biết tế bào nhu mô gan bị hủy hoại mạnh. GOT tăng >10 lần bình thường cho biết tế bào nhu mô gan bị tổn thương cấp tính. Nếu tăng ít hơn thì có thể xảy ra với các dạng chấn thương gan khác. GOT, GPT tăng cao nhất ở 2 tuần đầu rồi giảm dần sau 7 - 8 tuần.
- Viêm gan do nhiễm độc:
GOT, GPT đều tăng nhưng chủ yếu tăng GPT, có thể tăng gấp 100 lần vo với bình thường. Đặc biệt tăng rất cao trong nhiễm độc rượu cấp có mê sảng, nhiễm độc tetrachlorua carbon (CCl4), morphine hoặc nhiễm độc chất độc hóa học...
Mức độ của LDH cao hơn các enzym khác: LDH > GOT > GPT.
Tỷ lệ GOT/GPT > 1, với GOT tăng khoảng 7 - 8 lần so với bình thường, thường gặp ở người bị bệnh gan và viêm gan do rượu.
- Viêm gan mạn, xơ gan do rượu và các nguyên nhân khác: GOT tăng từ 2- 5 lần, GPT tăng ít hơn, mức độ tăng GOT nhiều hơn so với GPT.
+ Tắc mật cấp do sỏi gây tổn thương gan: GOT, GPT có thể tăng tới 10 lần, nếu sỏi không gây tổn thương gan thì GOT, GPT không tăng.
+ Vàng da tắc mật thì GOT, GPT tăng nhẹ, mức độ tăng không đáng kể kết hợp với alkaline phosphatase tăng hơn 3 lần so với bình thường. GOT, GPT tăng chậm đều đến rất cao (có thể hơn 2000 U/l), sau đó giảm đột ngột trong vòng 12 - 72h thì được coi như là một tắc nghẽn đường dẫn mật cấp tính.
+ GOT còn tăng trong nhồi máu cơ tim cấp và trong các bệnh về cơ, nhưng GPT bình thường.
+ GOT tăng rất cao, có thể tới 1000 U/l, sau giảm dần đến 50% trong vòng 3 ngày, giảm xuống dưới 100 U/l trong vòng 1 tuần gợi ý sốc gan với hoại tử tế bào nhu mô gan. Ví dụ: xơ gan, loạn nhịp, nhiễm khuẩn huyết.
+ Ngoài ra GOT, GPT tăng nhẹ còn gặp trong một số trường hợp có điều trị như dùng thuốc tránh thai, thuốc chống đông máu.
Người ta cũng thấy các loại men gan AST (SGOT), ALT (SGPT), GGT tăng trong các trường hợp bệnh sốt rét, bệnh về đường mật, ứ sắt, viêm gan tự miễn, bệnh lý tự miễn ở ruột non, và một số bệnh lý khác.
Xét nghiệm GOT GPT được chỉ định khi nào?
Bác sĩ thường chỉ định xét nghiệm GOT & GPT để đánh giá một người có các triệu chứng của một rối loạn chức năng gan. Một số những triệu chứng này bao gồm:
Sức khỏe yếu, mệt mỏi.
Buồn nôn, nôn.
Người thừa cân, hoặc có bệnh tiểu đường.
Bụng sưng hoặc đau.
Mất cảm giác ngon miệng.
Vàng da.
Nước tiểu đậm màu, phân có màu nhạt.
Ngứa.
Những người nghiện rượu nặng.
Người có tiền sử tiếp xúc với virus viêm gan.
Cá nhân có gia đình có tiền sử bệnh gan.
Người dùng thuốc mà thuốc có thể làm rối loạn chức năng gan.
Một số xét nghiệm khác có thể được thực hiện để giúp xác định nguyên nhân của tổn thương gan
Sau khi khám lâm sàng kỹ lưỡng và đánh giá bệnh lý của một người, có một số xét nghiệm có thể được thực hiện tùy thuộc vào nguyên nhân nghi ngờ gây ra tổn thương gan. Một số trong số này bao gồm:
Các thử nghiệm về viêm gan A, B và C.
Thử nghiệm tiếp thuốc và các chất khác gây độc cho gan ( Lạm dụng thuốc, kiểm tra và thử khẩn cấp thuốc quá liều).
Thử nghiệm Ethanol.
Xét nghiệm Đồng và Ceruloplasmin trong bệnh Wilson.
Thử nghiệm sắt và xét nghiệm di truyền trong bệnh di truyền hemochromatosis.
Làm sinh thiết gan.
Phòng ngừa tăng SGOT, SGPT định nghĩa là phòng ngừa theo nguyên nhân; ví dụ: tiêm phòng siêu vi gan B, không uống rượu bia, chế độ ăn tiết chế mỡ/chất béo,...
>> Tham khảo: giá giám định adn
Trung tâm giam định Gentis Việt Nam
Hotline: 18002010
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét