Bật mí về những bệnh lý tim mạch hay gặp ở phụ nữ mang thai

 bên trong quá trình có thai, cơ thể người phụ nữ biến đổi nhiều về tâm lý, giải phẫu, sinh lý, huyết học, tuần hoàn…Một hệ thống tim mạch khỏe mạnh là rất cần thiết để thích ứng được những thay đổi đó. Nhưng với các sản phụ có bệnh tim mạch thì thai nghén trở thành gánh nặng & làm cho những bệnh lý tim mạch trở nên nặng hơn, dễ xảy ra tai biến & biến chứng cho mẹ & thai nhi. Vì thế, việc theo dõi bệnh lý tim mạch khi đang có thai rất quan trọng.

Tại Việt Nam, bệnh tim hay gặp ở phụ nữ có thai vẫn liên quan nhiều đến bệnh van tim do di chứng thấp tim, 1 số khác do những bệnh tim bẩm sinh chưa được phát hiện và khám. Các sản phụ này có thể sẽ gặp nhiều nguy cơ trong quá trình thai nghén. Cùng dịch vụ sàng lọc trước sinh gentis tìm hiểu ngay nhé các mẹ.

Tìm hiểu về các bệnh lý tim mạch hay gặp ở phụ nữ mang thai

Cấp cứu khi sinh vì bệnh tim

Sản phụ N.T.B.N (29 tuổi, Sóc Trăng) được chuyển đến Bệnh viện X bên trong tình trạng hồi hộp, mệt, nhịp tim 140 lần/phút & được chẩn đoán: thông liên nhĩ, tăng áp phổi nặng/thai phụ 39 tuần.

Sản phụ này có tiền sử bệnh tim là thông liên nhĩ & hen phế quản khoảng hai năm trước nhưng không chẩn đoán.

bên trong thời gian mang thai, chị N có các cơn mệt, hồi hộp và tự hết, song vẫn không đi chẩn đoán. Trước 1 ngày dự sinh, chị N bị mệt nhiều nên đến 1 bệnh viện chuyên khoa Sản- Nhi để được nhập viện.

Bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật cấp cứu với tiên lượng nặng, nguy cơ phẫu thuật cao. Bên trong 15 phút, những bác sỹ đã đón một nhỏ gái nặng 3kg, khóc tốt và được chuyển ngay đến phòng dưỡng nhi chăm sóc.

các bác sĩ cho biết nguy cơ biến chứng cho mẹ có bệnh lý tim bẩm sinh khoảng 12%, như: rối loạn nhịp tim, suy tim, tử vong; tỉ lệ sẩy thai, thai lưu, thai chậm phát triển, tử vong con sau sinh cộng dồn khoảng 4 %. Nguy cơ càng cao ở những thai phụ có tổn thương bẩm sinh của tim phức tạp, chức năng thất trái giảm nặng.

1 số bệnh lý tim mạch hay gặp khi có thai

Bệnh tim thiếu máu cục bộ

bà bầu hay người không có bầu đều gặp các yếu tố nguy cơ tạo nhồi máu cơ tim như nhau. Nguy cơ nhồi máu sẽ tăng lên ở trường hợp đa thai, người hút thuốc lá, bệnh nhân đái tháo đường, béo phì, tăng huyết áp và mỡ máu cao.

Nhồi máu cơ tim hay gặp nhất bên trong ba tháng cuối của quá trình mang bầu & tử vong mẹ khoảng 20%. Về chẩn đoán cũng tương tự với người không mang thai.

Rối loạn nhịp tim & thai nghén

Ngoại tâm thu nhĩ & thất là bệnh phổ biến bên trong thai kì. Phụ nữ có thai có cảm giác tim đập mạnh bên trong lồng ngực và thấy có khoảng hẫng nhịp sau nhịp ngoại tâm thu. Rối loạn nhịp nhanh cũng phổ biến bên trong thời kì mang thai. hội chứng edward khi mang thai và những điều mẹ bầu cần biết !

Khoảng 20% trường hợp phụ nữ có cơn nhịp nhanh trên thất trước khi mang bầu sẽ tái phát trong thời kỳ có bầu. Vì thế, những sản phụ cần được theo dõi về tim mạch trong suốt quá trình có bầu.

Hẹp van hai lá

Bệnh hẹp van hai lá khởi đầu thường không có triệu chứng, nhưng khi có bầu có thể diễn biến xấu đi do nhịp tim nhanh, rối loạn nhịp tim hoặc do nhu cầu cung cấp máu tăng dẫn đến các biến chứng nặng như phù phổi cấp, nếu không được chẩn đoán dễ dẫn đến tử vong.

Vì thế, sản phụ có bệnh hẹp van hai lá nặng cần được giải thích bởi bác sỹ chuyên khoa tim mạch & thường khám nong van hoặc phẫu thuật sửa/thay van hai lá trước khi có bầu.

Hở van hai lá

Sản phụ nếu dung nạp tốt nên đôi khi quá trình mang bầu vẫn diễn ra bình thường (thường gặp ở sản phụ chức năng tim còn bù trừ tốt).

mặc dù, ở các sản phụ có hở van hai lá nặng kèm theo chức năng tim đã suy giảm thì quá trình thai nghén dễ có những biến chứng khi sinh nở.

Hẹp van động mạch chủ

Hẹp van động mạch chủ thường là bệnh bẩm sinh hoặc do di chứng của thấp tim. Nếu hẹp van động mạch chủ nặng hoặc đã có triệu chứng như khó thở, đau ngực thì cần khuyên người bệnh không nên mang bầu cho tới khi được phẫu thuật.

Hở van động mạch chủ

Sản phụ thường dung nạp tốt khi chức năng tim còn trong giới hạn bình thường. Cần lưu ý 1 số thuốc bên trong quá trình thai nghén như thuốc “ức chế men chuyển” (loại thuốc hay dùng điều trị trong hở van động mạch chủ) có nguy cơ dị tật với thai nhi nên cần thay thế bằng nhóm thuốc khác.

Van cơ học & thai nghén

các sản phụ có mang van tim nhân tạo nên (được thay van nhân gây cơ học trước khi mang thai) cần dùng thuốc chống đông suốt đời và phải tiếp tục trong suốt thời kỳ mang thai. Mặc dù vậy, những thuốc chống đông như wafarin (Sintrom) và những dẫn xuất khác có thể dẫn đến bệnh lý thai nhi bên trong thời gian từ tuần thứ 6 đến tuần thứ 12, đồng thời làm tăng nguy cơ sẩy thai, thai lưu và xuất huyết nội sọ thai. Vì thế, với người bệnh mang van tim cơ học, việc có bầu sẽ dẫn đến nguy cơ lớn cho cả mẹ và thai nhi. Nếu vẫn tiếp tục có thai thì trước khi sinh cần phải dừng wafarin và thay bằng thuốc chống đông khác là heparin bên trong 10 ngày trước khi sinh. Trong khi sinh thì dừng dùng heparin & sử dụng lại wafarin từ ngày thứ 2 hoặc thứ ba sau khi sinh.

các bệnh tim ít gặp khác trong quá trình thai nghén như: Tăng áp lực động mạch phổi, bệnh cơ tim phì đại tắc nghẽn, bệnh cơ tim chu sản (một căn bệnh lý đặc biệt có liên quan quá trình thai sản)… Đối với những sản phụ nói chung, đặc biệt, các sản phụ có bệnh tim nói riêng cần được theo dõi và quản lý thai nghén định kỳ theo hướng dẫn của nhân viên y tế. Những sản phụ có bệnh lý tim mạch kèm theo, cần được thăm khám và kết hợp điều trị của bác sĩ chuyên khoa tim mạch nhằm giảm các nguy cơ biến chứng và tai biến bên trong thai kỳ, đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ & em nhỏ.

Đọc thêm: xét nghiệm triple test là gì ?