Đối với 1 bệnh nhân bị viêm gan B, để chẩn đoán và theo dõi bệnh và1 cách đầy đủ nhất, chuyên gia thường chỉ định cho tiến hành những giam định marker viêm gan B. Vậy marker viêm gan B gồm các giám nghiệm gì và vai trò của các chỉ số giám nghiệm viêm gan B này như thế nào. Topic sẽ giới thiệu đến các bạn các nội dung trên.
Các xét nghiệm viêm gan B và ý nghĩa thông số chuẩn đoán
Các marker viêm gan B gồm: HBsAg, Anti-HBs (HBsAb), HBeAg, Anti-HBe (HBeAb), Anti-HBc, Anti-HBc IgM.
Các xét nghiệm chẩn đoán viêm gan B
1. Xét nghiệm viêm gan B định tính HBsAg: Là phương pháp xét nghiệm viêm gan B dựa trên kháng nguyên bề mặt của virus HBsAg. Đây là xét nghiệm chỉ điểm sớm nhất để chẩn đoán và theo dõi viêm gan B. Có 2 trường hợp xảy ra:
+ HBsAg âm tính: bệnh nhân không bị viêm gan B. Nếu muốn biết sâu hơn là bệnh nhân đã bị phơi nhiễm viêm gan B hay chưa (vì các tài liệu gần đây cho thấy bệnh nhân phơi nhiễm vẫn có nguy cơ ung thư gan cao) thì làm them xét nghiệm Anti-HBc.
Nếu muốn biết bệnh nhân có miễn dịch với viêm gan B hay chưa thì làm xét nghiệm Anti-HBs.
+ HBsAg dương tính: cần xét nghiệm xác chẩn lại. Sau khi đã khẳng định là HBsAg dương tính cần làm các xét nghiệm đánh giá chức năng gan gồm xét nghiệm sinh hoá, huyết học. Bệnh nhân cũng cần làm các xét nghiệm sinh học phân tử như HBV-DNA, HBV genotyping.
Ssu khi xét nghiệm định tính HBsAg thì các marker cần làm đầy đủ lần lượt là: Định lượng HBsAg, Anti-HBs (HBsAb), HBeAg, Anti-HBe (HBeAb), Anti-HBc và Anti-HBc IgM.
2. Xét nghiệm định lượng viêm gan B - HBsAg: là xét nghiệm cho biết nồng độ kháng nguyên nhiều hay ít, có giá trị để theo dõi điều trị.
Định lượng HBsAg chủ yếu để theo dõi điều trị. Xét nghiệm Anti-HBs có thể không làm nếu nồng độ HBsAg cao.
3. Xét nghiệm Anti-HBs: Anti-HBs là kháng thể kháng HBsAg.
+ Anti-HBs dương tính chứng tỏ bệnh nhân có miễn dịch với viêm gan B, không cần tiêm vaccine. Nồng độ Anti-HBs > 10 mUI/ml được coi là có tác dụng bảo vệ.
+ Anti-HBs âm tính chứng tỏ bệnh nhân chưa có miễn dịch với viêm gan B, cần tiêm vaccine. Bệnh nhân sau khi khỏi bệnh hoặc sau khi tiêm vaccine nếu có kháng thể Anti-HBs là đã có miễn dịch.
4. Xét nghiệm HBeAg
HBeAg là một đoạn kháng nguyên vỏ capsid của virus viêm gan B. Sự xuất hiện HBeAg chứng tỏ virus đang nhân lên và có khả năng lây lan mạnh
+ HBeAg dương tính là một chỉ tiêu chứng tỏ virus đang hoạt động.
+ HBeAg âm tính có 2 khả năng: virus không hoạt động hoặc virus đột biến. Để khẳng định virus đột biến cần xét nghiệm HBV DNA và HBV genotyping.
5. Xét nghiệm Anti-HBe
Anti-HBe là kháng thể kháng HBeAg. Nếu xét nghiệm Anti-HBe dương tính chứng tỏ bệnh nhân có miễn dịch một phần. Xét nghiệm Anti-HBe âm tính chứng tỏ cơ thể chưa có miễn dịch với virus viêm gan B.
Cặp xét nghiệm HBeAg và Anti-HBe nên làm đầy đủ để phân tích 4 khả năng như sau:
HBeAg (+) và Anti-HBe (-): Virus đang nhân bản, viêm gan tiến triển, lây lan mạnh.
HBeAg (-) và Anti-HBe (+): Virus ngừng nhân bản, có miễn dịch một phần, khả năng lây lan giảm. Cũng có thể là thể đột biến hoang dại.
HBeAg (+) và Anti-HBe (+): KN và KT cân bằng hoặc do phức hợp miễn dịch, cần theo dõi thêm.
HBeAg (-) và Anti-HBe (-): Biến thể Pre-C hoặc giai đoạn cửa sổ của quá trình chuyển đảo huyết thanh.
6. Xét nghiệm Anti-HBc
Anti-HBc là kháng thể kháng lõi virus viêm gan B. Nó xuất hiện rất sớm và tồn tại suốt đời. Vì vậy xét nghiệm này là marker đánh giá bệnh nhân đã bị phơi nhiễm virus viêm gan B. Có 3 danh pháp về xét nghiệm này là Anti-HBc, Anti-HBc IgG, Anti-HBc total nhưng thực chất chỉ là một vì xét nghiệm Anti-HBc IgG vẫn có một phần Anti-HBc IgM.
7. Xét nghiệm Anti-HBc IgM
Anti-HBc IgM là kháng thể kháng lõi virus viêm gan B typ IgM. Kháng thể này xuất hiện trong giai đoạn viêm gan B cấp hoặc đợt cấp của viêm gan B mạn tính.
Cặp xét nghiệm Anti-HBc và Anti-HBcIgM để xác định bệnh nhân viêm gan cấp hay mạn tính.
Tổng hợp kết quả và ý nghĩa của các chỉ số xét nghiệm viêm gan B
Các chỉ số xét nghiệm viêm gan B được đánh giá như sau:
HBsAg Anti - HBs HBeAg Anti - HBe Anti-HBc Anti-HBc IgM Ý nghĩa của các trường hợp sau khi đã làm đầy đủ các xét nghiệm
(-) (-) (-)
- Không bị nhiễm viêm gan B hoặc đang trong thời gian ủ bệnh
(-) (+) (-) - Có khả năng miễn dịch do tiêm chủng
(-) (+) (-) (+) (+) (-) - Đã điều trị nhiễm trùng hồi phục, có thể có khả năng miễn dịch do nhiễm tự nhiên
(+) (-) (+) (-) (-) (-) - Giai đoạn đầu nhiễm trùng cấp tính
(+) (-) (+) (-) (-)/(+) (-)/(+)
- Nhiễm trùng cấp tính, kèm theo các triệu chứng
- Có khả năng lây nhiễm
(+) (-) (-) (+) (+) (+) - Có sự chuyển đổi huyết thanh, thường là giai đoạn muộn của nhiễm trùng cấp tính
(-) (-) (-) (+) (+) (+) - Nhiễm trùng cấp tính đã được điều trị
(+) (-) (+) (-) (+) (-) - Nhiễm trùng mãn tính tái hoạt động (có khả năng gây tổn thương gan)
(+) (-) (-) (+) (+) (-)
- Nhiễm mạn tính nhưng ít có nguy cơ tổn thương gan
- Hoặc người lành đang mang mầm bệnh
Tất cả các thông số này đều rất cần để quyết định điều trị, tiên lượng và theo dõi quá trình điều trị viêm gan.
Trung tâm dịch vụ xét nghiệm adn uy tín Gentis việt nam - số ĐTCĐ : 18002010
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét